Naar overzicht

Het Odeon zet de toon op de Blijmarkt (circa 1980)

Wie nu uit museum de Fundatie komt, kan zich niet voorstellen dat je tussen 1960 en halverwege de jaren ’80 op een vrijwel blinde muur van de schouwburg ertegenover uitkeek. En dat terwijl het ooit zo’n harmonisch bebouwd plein was. Hoe heeft het zover kunnen komen? En hoe is de aanblik van het Odeon weer ‘gefatsoeneerd’? 

Halverwege de 19de eeuw keken de Zwollenaren van toen hun ogen uit op de Blijmarkt. In 1839 was aan de ene kant schouwburg Odeon verrezen, gebouwd in de neoclassicistische stijl die men in die tijd zo waardeerde. Aan de andere zijde kwam in 1841 het nieuwe gerechtsgebouw gereed, in dezelfde stijl. Aardig weetje: tegen de muur van de Lutherse kerk, links van wat nu de Fundatie is, werd een neoclassicistische ‘schijngevel’ gemaakt, omdat er geen plaats was voor een wachthuisje zoals aan de andere kant van het ‘justitiepaleis’ kwam. Zo ontstond een stilistische samenhang in de bebouwing rond de Blijmarkt.

Een eeuw later verdween bij de modernisering van de schouwburg in 1959-60 de gevel van het Odeon achter een nieuwe van gele bakstenen. De oorspronkelijke gevel was nog helemaal gaaf, maar vond men niet meer in de geest van die tijd passen. Men ging echt rigoureus te werk: oude geveldelen die te veel uitstaken werden gewoon weggehakt. Zo werd toen nog omgegaan met het cultureel erfgoed.

Begin jaren ’80 werd een verbouwing van het Odeon gepland. De Vrienden van de Stadskern grepen dit aan om de gevel weer in lijn te krijgen met de rest van de bebouwing aan de Blijmarkt. Han Prins ondersteunde dit pleidooi met een tekening waarin hij de stilistische eenheid van het plein benadrukte.
Helaas was de oorspronkelijke gevel niet meer terug te halen, maar het Odeon kreeg in 1984 na overleg met de Vrienden wel een nieuwe gevel naar ontwerp van architect Sjoerd Schamhart, die op de negentiende-eeuwse was gebaseerd. De harmonie van de Blijmarkt was enigszins teruggekeerd.